Wat herinnert nog aan Pasen in Israël?

zondag 8 april 2012

Met Pasen ontbijten we met een eitje en bezoeken we woningboulevards. De oorsprong van het christelijke paasfeest zien we in films als Ben-Hur en The Passion of the Christ: de laatste dagen van Jezus. In Israël kun je nog steeds in zijn voetsporen treden.

Met Pasen herdenken christenen Jezus’ kruisiging en zijn opstanding uit de dood. Op Goede Vrijdag werd hij gekruisigd en stierf hij voor de zonden van de mensen. Op Paaszondag vieren gelovigen zijn herrijzenis uit het graf, op de derde dag na zijn kruisdood.

De vier Bijbelse evangeliën beschrijven deze laatste dagen uit het leven van Jezus. Veel van de plaatsen die erin genoemd worden, bestaan nog steeds. Jaarlijks komen duizenden mensen van over de hele wereld naar Jeruzalem om ze te bezoeken.

Stevige voorspellingen

Hun pelgrimstocht begint op de berg Zion in Jeruzalem. Hier nuttigde Jezus het laatste avondmaal, op wat we nu als Witte Donderdag kennen. De vier evangelisten geven niet precies aan waar het plaatsvond. Toch kan men tegenwoordig op de berg Zion de ‘Kerk van het Laatste Avondmaal’ bezoeken. Deze kerk is in de 12e eeuw gebouwd.

Tijdens het avondmaal doet Jezus een paar stevige voorspellingen: een van zijn ‘trouwe’ leerlingen, Petrus, zou hem al snel verloochenen. Hij zou doen alsof hij Jezus nooit gekend heeft. Ook voorspelt Jezus dat een van zijn discipelen hem nog diezelfde avond zou verraden. Na het avondmaal gaat hij met zijn volgelingen naar de tuin van Gethsemane op de Olijfberg.

Ook tegenwoordig kun je hier nog rondwandelen tussen oude olijfbomen. Jezus zou er hebben gebeden over het lot dat hem de volgende dag te wachten stond: zijn kruisiging.

De hof van Gethsemane op de Olijfberg in Jeruzalem waar Jezus na het laatste avondmaal samenkomt met zijn discipelen. (foto: Wikimedia)

Verraderlijke kus

Ze willen net weggaan als Judas hen tegemoet komt met een groep Romeinse soldaten. Met een kus verraadt Judas wie Jezus is, zodat ze hem gevangen kunnen nemen. Jezus wordt eerst door de Hogepriesters ondervraagd en de volgende dag aan de Romeinse prefect Pilatus voorgeleid.

Hier speelt het beroemde verhaal zich af over de keus of de moordenaar Barabbas zou moeten worden vrijgelaten, of de begeesterde prediker Jezus. De aanwezigen verlenen Barabbas gratie. Pilatus wil niet verantwoordelijk gehouden worden voor deze beslissing en hij wast zijn handen in onschuld.

Ook al is het niet helemaal duidelijk waar deze rechtszaak plaatsvond, in ieder geval begint hier de Kruisgang, of wel de Via Dolorosa. De plaats wordt de Ecce homo (‘Hier is hij, de mens’) genoemd. Dit zou Pilatus hebben gezegd, toen hij Jezus aan de menigte toonde. De Ecce homo bevindt zich aan de westkant van de oude stad, naast de Tempelberg. Hier stond tijdens de Romeinse overheersing een fort.

Onderweg op de Via Dolorosa, rond de vierde ‘halteplaats’ waar Jezus zijn moeder ontmoet zou hebben. (foto Wikimedia)

Schildje markeert toeristische punten

De Via Dolorosa volgt Jezus’ lijdensweg tot aan de berg van Golgotha, waar hij gekruisigd zou worden. De Ecce homo, de plaats van de veroordeling van Jezus, is de eerste van in totaal veertien halteplaatsen. Tijdens de route zijn deze toeristische punten aangegeven met een schildje. Hierop staat wat er op die plek tijdens de lijdensweg gebeurd is.

De kruisweg met zijn veertien punten is een must voor elke toerist in Jeruzalem. Grote groepen pelgrims wandelen er in de voetsporen van Jezus. Overal zie je mensen knielen en zingen.

De evangelist Marcus vertelt ons dat Golgotha zoveel als ‘Schedelplaats’ betekent. Op de plek staat sinds honderden jaren de Heilig Grafkerk. Het is het grootste christelijke bedevaartsoord in Jeruzalem. Hier zou Jezus gestorven en begraven zijn. In de kerk is het altijd druk.

Vrome pelgrims en toeristen bezoeken de grafkerk vanwege zijn beroemde religieuze plekken. Een voorbeeld daarvan is de plaats waar het heilige kruis gestaan zou hebben in de rots Golgotha. Elke dag raken duizenden mensen die plek aan.

Interessant zijn ook de kleine, soms eeuwenoude, ingekerfde kruisjes van pelgrims die aan hun bedevaart voldaan hebben.

Een blik in de Heilig Grafkerk in Jeruzalem. Op deze locatie zou Jezus gestorven en begraven zijn (foto: Wikimedia)

Mooi groen en lekker rustig

Even buiten de stadsmuur, weg van alle drukte, ligt het vredige tuingraf. Veel pelgrims brengen een bezoekje aan dit graf. Het tuingraf gaat de concurrentie aan met de Heilig Grafkerk. Want ook dit zou de de berg Golgotha en dus de laatste rustplaats van Jezus kunnen zijn.

Het is een rustige, mooie groene plaats, op loopafstand van de oude stad. Deze tuin – of toch de Heilig Grafkerk natuurlijk – is ook de plaats waar Jezus, drie dagen na zijn dood, zou zijn herrezen. Na zijn opstanding gebiedt hij zijn volgelingen de wereld in te gaan om zijn leer te verspreiden.

Waar je in Jeruzalem ook loopt, overal is de geschiedenis van de stad te zien. Of je nu de Bijbel als gids gebruikt of een toeristische reisgids, het maakt grote indruk. Hierbij moet wel vermeld worden dat de stad sinds de dood van Jezus enorm veranderd is.

De werkelijke weg van Jezus zal altijd een mysterie blijven. Hij ligt waarschijnlijk enkele meters onder het Jeruzalem van vandaag.

Het tuingraf buiten de muren van Jeruzalem, mogelijk Jezus laatste rustplaats. (foto Wikimedia)