Als laatste Egyptische koningin verleidde zij twee invloedrijke veldheren, Caesar en Marcus Antonius. Vervolgens ging ze ten onder toen de derde, de latere keizer Augustus, niet aan haar charmes wenste toe te geven. Mede door deze ‘wapenfeiten’ leeft Cleopatra in ...
Aan tafel in de Limes
Sterk ruikend vlees, hompen brood, wijn en veel vers fruit. De Romeinen wisten wel wat lekker eten was. Hun eetgewoontes drongen door tot aan de grenzen van het Romeinse Rijk. Zijn de Romeinse lekkernijen ook nu nog te maken en ...
Feit of fictie: Romeinse vomitorium was om in over te geven
De eetgewoonten van de Romeinen spreken nogal tot de verbeelding: decadente maaltijden die urenlang duurden en allerlei liflafjes bevatten, zoals pauwentongetjes, perziken in het zuur en garum, de befaamde saus gemaakt van vergiste visresten. Dit alles werd liggend verorberd totdat ...
Feit of fictie: klassieke beelden waren wit
Statige, witmarmeren zuilen weerkaatsen het felle mediterrane zonlicht. De zuivere, haast doorschijnend witte beelden in de zuilengalerij zijn van een perfecte schoonheid. Koele, blanke bouw- en beeldhouwwerken zijn het toonbeeld van het klassieke schoonheidsideaal. Althans, dat denken veel mensen. Door ...
Damnatio memoriae: keizers uit het geheugen gewist
Romeinse keizers kregen na hun dood vaak de status van een godheid toegewezen. Toch zijn niet alle keizers op deze wijze vereeuwigd. Integendeel, sommigen werden door een damnatio memoriae voor goed uit het collectieve geheugen verbannen. Door Korneel van Lommel ...
Feit of fictie: Keizer Nero stak Rome in brand
“Nero Burning ROM – de regerend wereldkampioen op het gebied van branden”. Deze slogan van een computerprogramma dat schijfjes kan branden, maakt direct duidelijk waar het hier om gaat: de veronderstelling dat keizer Nero de stad Rome in brand stak. ...
Feit of fictie: De duim van de keizer
De verslagen gladiator ligt op de grond; zijn tegenstander wacht op een teken van de keizer. Een opstaande duim betekent dat hij het leven van de man op de grond mag sparen, een naar beneden wijzende duim zal diens einde ...
Tien Romeinse keizers en hun dramatische dood
Vergiftigd, vermoord, gefolterd; weinig Romeinse keizers stierven onder normale omstandigheden. Samenzweringen, koelbloedige complotten en listige daden gaan samen met de laatste levensdagen van de machtigste heersers in de wereldgeschiedenis. Wat zijn de meest opmerkelijkste levenseinden? Een top 10. Door Elsbeth ...
Julianus de Afvallige: de laatste der heidenen
Julianus de Afvallige (331/2 – 363 na Chr.) spreekt al eeuwenlang tot de verbeelding van menigeen. Hij was namelijk de laatste ‘heidense’ keizer van het Romeinse Rijk. Tijdens zijn korte, maar veelbewogen regeringsperiode, heeft hij actief geprobeerd de opmars van ...
Vlees noch vis: vegetariërs in de oudheid
Pythagoreeërs, zo werden vegetariërs tot in de 19e eeuw meestal genoemd. Oftewel: volgelingen van de Griekse filosoof Pythagoras. Volgens antieke bronnen vond hij het eten van dieren barbaars, ongezond en zelfs gevaarlijk. En hij was niet de enige. Door Heleen ...
Satire en Scifi in de antieke wereld
Een ruimtereis naar de maan, buitenaardse volkeren en intergalactische oorlogen: thema’s die zo weg kunnen lopen uit een moderne sciencefictionfilm. Toch zijn het onderwerpen uit een antiek werk geschreven in de 2de eeuw n. Chr. door de Griekse schrijver Lucianus. ...
Het Romeinse Londen: een schat aan informatie
Een amulet van een gladiatorenhelm en een Romeinse liefdesbrief zijn slechts twee van de tienduizend Romeinse voorwerpen die eeuwenlang verborgen lagen onder hartje Londen. Zij kunnen ons meer leren over de Romeinse wereld. Door Korneel van Lommel Voor de bouw ...
Schatgravers en louche handelaren
Binnen de Nederlandse archeologie woedt momenteel een hevig debat over de illegale handel in artefacten. Vooral de ‘schimmige vondsten’ in het het programma Tussen Kunst & Kitsch zorgen ervoor dat een grote groep archeologen nu wil dat iedereen weet hoe ...
Wat de Dode Zeerollen ons geleerd hebben
In 1947 stuitte een bedoeïen in een grot nabij Qumran op een aantal rollen. Zonder idee van de onschatbare waarde, verkocht hij ze door aan een antiekhandelaar. Pas later zou blijken dat hij was gestuit op de archeologische ontdekking van ...
Trauma’s uit het verleden: PTSS in de antieke wereld
In oorlogen kunnen mensen onvoorstelbare wreedheden meemaken. Vooral bij moderne soldaten is duidelijk geworden dat deze ervaringen vaak leiden tot een posttraumatische stress-stoornis. In hoeverre is het mogelijk dat Romeinse legioensoldaten aan dezelfde psychologische aandoeningen leden? Door Frank Beijaard Een ...
Racisme en slavernij in de Romeinse wereld
Strekkend over vijf eeuwen, drie continenten en tientallen miljoenen zielen is de Romeinse slavernij zonder twijfel de antieke voorloper van de grootschalige trans-Atlantische slavenhandel van de zeventiende eeuw. Maar waren Romeinen net zo racistisch in hun voorkeur voor slaven en ...