Feit of fictie: Cleopatra was een schoonheid

Tetradrachme uit Syrië met afbeelding van Cleopatra (foto: Wikimedia)

Als laatste Egyptische koningin verleidde zij twee invloedrijke veldheren, Caesar en Marcus Antonius. Vervolgens ging ze ten onder toen de derde, de latere keizer Augustus, niet aan haar charmes wenste toe te geven. Mede door deze ‘wapenfeiten’ leeft Cleopatra in onze verbeelding voort als een vrouw van legendarische schoonheid. Door de eeuwen heen is zij in talloze kunstobjecten en films afgebeeld als onweerstaanbare vamp. Er zijn echter aanwijzingen die erop duiden dat wij dit beeld mogelijk wat moeten bijstellen.

Door Veerle Gaspar

Verschillende antieke auteurs vertellen ons dat de Egyptische koningin zeer mooi en verleidelijk was. Cassius Dio (XLII.34.4-6) bijvoorbeeld omschrijft haar als een vrouw van ‘weergaloze schoonheid’, en Florus en Appianus roemen haar uiterlijk eveneens.

Plutarchus daarentegen vermeldt iets heel anders. Hij schrijft dat Cleopatra’s uiterlijk niet erg opvallend was, maar dat zij mannen kon verleiden door haar charme, geestigheid en stem – iets wat overigens ook genoemd wordt door Dio.

Was het gedrag van deze verleidster dan misschien belangrijker dan haar uiterlijk?

Beeltenissen van Cleopatra

Er zijn diverse afbeeldingen van Cleopatra bewaard gebleven; we kunnen haar stem en charme er dan wel niet uit afleiden, maar haar uiterlijk des te beter. Dat zou je tenminste denken, maar helaas ligt het niet zo simpel. Zo tonen sommige munten haar met een fraai profiel, terwijl zij op andere munten en bustes is afgebeeld met een – op zijn zachtst gezegd – nogal prominente neus, dunne lippen en vooruitstekende kin. Het is maar de vraag welk type het beste het uiterlijk van Cleopatra weergeeft.

Kortom: het uiterlijk van Cleopatra is een onderwerp van speculatie, al staat vast dat zij mannen om haar vinger wist te winden. Begeerlijk was zij dus zeker, met of zonder haakneus.

Buste van Cleopatra, Altes Museum, Berlijn (foto: Wikimedia)
Buste van Cleopatra, Altes Museum, Berlijn (foto: Wikimedia)

Verder kijken en lezen

@GeschiedenisBeleven.nl, auteur: Veerle Gaspar, eindredactie: Richard Calis, foto’s: Wikimedia

Leestips