Zijn reputatie als verzetsheld was voor George Washington voldoende. In 1789 won hij glorieus de eerste presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten. Voor hem geen heftige verkiezingscampagne, zoals zijn collega-presidentskandidaten voor de 57e verkiezingen op 6 november 2012 die wel voeren.
Halverwege de 18e eeuw was een groot gedeelte van de Noord-Amerikaanse koloniën in Britse handen. In de jaren ’60 en ’70 van die eeuw legde de Britse regering allerlei belastingen op aan deze koloniën. Maar de kolonisten waren het zat om alleen maar als wingewest te dienen zonder enige politieke inbreng te hebben.
Actief verzet
De verstandhouding tussen de Amerikaanse koloniën en Groot-Brittannië verslechterde snel. De kolonisten verzetten zich actief tegen de Engelse belastingen en organiseerden dit verzet steeds beter. Zo besloten alle dertien koloniën in 1774 tijdens het Eerste Continentale Congres tot het boycotten van Engelse goederen en het onrechtmatig verklaren van de Engelse belastingen.
Een tweede Continentaal Congres leidde op 4 juli 1776 zelfs tot een onafhankelijkheidsverklaring van de Verenigde Staten.
De ruimte waarin de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring werd getekend, Independence Hall in Philadelphia, Pennsylvania. George Washington was hierbij aanwezig. (foto: Wikimedia)
Tijdens ditzelfde congres werd de toen nog onbekende George Washington (1731-1799), afgevaardigde van de staat Virginia, benoemd tot opperbevelhebber van de Amerikaanse troepen. Washington had al militaire ervaring: in zijn thuisstaat Virginia had hij het verzetsleger opgeleid en georganiseerd. Bovendien was Virginia in die tijd de grootste kolonie.
Tweefrontenoorlog
Engeland legde zich natuurlijk niet neer bij de gebeurtenissen in de kolonie en accepteerde de onafhankelijkheidsverklaring van de Amerikanen niet. Er brak oorlog uit; (de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog). Maar de Britten hadden het zwaar. Zij hadden namelijk net een verbond gesloten met de Russen, die in oorlog waren met de Ottomanen in de Russisch-Turkse oorlog. Hierdoor moesten ze op twee fronten vechten.
De Amerikaanse onafhankelijkheidsstrijders kregen bovendien steun en wapens van de Franse revolutionairen en ook de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden smokkelde geweren over de oceaan. Toen Frankrijk in 1778 officieel Engeland de oorlog verklaarde, sloot buurland Spanje zich daar een jaar later bij aan.
George Washington steekt als opperbevelhebber van de Amerikaanse troepende de Delaware over. Schilderij door Emanuel Leutze uit 1851. (collectie: The Metropolitan Museum of Art)
Onenigheid over machtsverdeling
Voor Engeland was het uiteindelijk niet meer vol te houden en in 1781 eindigde de onafhankelijkheidstrijd in het voordeel van de Amerikanen. Er kwamen vredesbesprekingen en in 1783 werd de definitieve vrede in Parijs ondertekend, waarbij Groot-Brittannië de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten van Amerika erkende.
Na de definitieve onafhankelijkheid van de VS kwam het regelen van het bestuur in beeld. Op dat moment bestond de VS uit dertien min of meer onafhankelijke staten. Het land kampte met economische problemen en er was onenigheid over de machtsverdeling tussen de individuele staten en het landelijke bestuur.
Sommige politici, onder wie George Washington, wilden een sterke centrale overheid. Anderen wilden juist zo min mogelijk macht afstaan aan het landelijke bestuur.
George Washington kon, als held van de Amerikaanse onafhankelijkheidsstrijd, veel twijfelaars overtuigen van zijn standpunt. En dat is terug te zien in de uiteindelijke grondwet van de Verenigde Staten. Die werd aangenomen in 1787 tijdens de Constitutionele Conventie in Philadelphia.
Verkiezingschaos
In die grondwet stonden ook de richtlijnen voor het kiezen van een president. Elke staat vaardigde een aantal kiesmannen af. De staten mochten zelf besluiten hoe ze deze kiesmannen selecteerden. Elke kiesman bracht twee stemmen uit, waarbij ze minimaal één stem moesten uitbrengen op een kandidaat die niet uit de eigen staat kwam.
De verkiezingen in 1789 verliepen niet erg geordend. Een aantal kiesmannen ontbrak, omdat slechts tien van de toen nog dertien staten konden meedoen. North Carolina en Rhode Island mochten niet deelnemen aan de verkiezingen, omdat ze de nieuwe grondwet nog niet hadden goedgekeurd. In de staat New York woedde een politieke strijd, wat het bepalen van de kiesmannen bemoeilijkte. In totaal werden er tijdens de verkiezing 138 stemmen uitgebracht.
Inauguratie van George Washington in 1789. Hoewel Washington na de revolutie zeer bekend was voelde hij niets voor een positie van belang. Toch werd hij in 1787 afgevaardigd naar het Constitutional Congress in Philadelphia waar, na goedkeuring van de grondwet, hij unaniem tot president werd gekozen (foto: Wikimedia)
138 stemmen voor
George Washington bleek als held van de onafhankelijkheidsstrijd en door zijn imago als Vader des Vaderlands de ideale kandidaat voor het presidentschap. Hij kreeg van elke kiesman één stem en werd daarmee unaniem verkozen tot de eerste president van de Verenigde Staten van Amerika. John Adams kreeg 34 kiesmannen achter zich en werd de eerste vicepresident.
Washington zette zich tijdens zijn eerste termijn als president in voor stabiliteit. Zo nam hij maatregelen om de Amerikaanse economie er bovenop te krijgen en te zorgen voor een stabiele financiële basis. Hij probeerde de eenheid te bewaren tussen de verschillende politieke stromingen. Als eerste president benoemde hij alle leden van het Hooggerechtshof.
Ook speelde hij een grote rol in de keus voor een onafhankelijke federale hoofdstad. Na lang onderhandelen besloot president Washington in 1790 de stad, met de nieuwe naam Washington D.C., aan de rivier de Pontomac te vestigen.
Luchtfoto van het Washington Monument met het Witte Huis op de achtergrond. Washington D.C. is als hoofdstad ontworpen. (foto: U.S. Air Force Tech. Sgt. Andy Dunaway)
Spanningen
In 1792 werd Washington opnieuw, unaniem, gekozen tot president. Een van de grootste problemen in het begin van zijn tweede termijn waren de spanningen tussen Groot-Brittannië en Frankrijk. Een gedeelte van het land was pro-Frans. Ze hadden tenslotte Franse steun gekregen tijdens hun onafhankelijkheidsoorlog.
Maar Washingtons sympathie in deze dreigende oorlog ging meer uit naar de Britten dan naar de Fransen. De president had een afschuw van de chaos die de Franse Revolutie had veroorzaakt. Uiteindelijk slaagde Washington erin de VS buiten de oorlog te houden.
Tegen het einde van zijn presidentschap sloten de Verenigde Staten een verdrag met Groot-Brittannië. Hierin werd de terugtrekking van alle Britse troepen uit de VS geregeld. Bij zijn afscheid als president richtte Washington zich per brief tot het Amerikaanse volk. Hierin waarschuwde hij onder andere voor te innige bondgenootschappen met andere landen.
Na het presidentschap te hebben overgedragen aan de nieuw verkozen John Adams, trok Washington zich terug op zijn landgoed, waar hij enige jaren later, in 1799, overleed.
Mount Vernon, het landgoed van Washington, met op de achtergond de rivier de Potomac. Na zijn presidentschap trok Washington zich trok op zijn landgoed. Zijn graftombe is er nu te bezichtigen, evenals het huis zelf, dat in originele staat is terug gebracht (foto: Wikimedia)
Verder lezen en kijken
- Meer artikelen over Amerikaanse presidenten op GeschiedenisBeleven.nl
- Boek: De groten van alle tijden, George Washington (Amsterdam 1972), Mario Rivoire.
- Boek: His Excellency: George Washington (Vintage Books USA 2005), Joseph J. Ellis.
©GeschiedenisBeleven.nl, auteur: Anneloes Klein Horsman, eindredactie: Djamila Zon, beeldredactie: Marjolein van der Vlies, foto’s: Wikimedia